bởi VietHouzz Thị trường nhà ở xã hội năm 2023 đang phải đối mặt với tình trạng nguồn cung khan hiếm nhưng nhiều dự án lại đang gặp phải tình trạng ế ẩm do không tìm được người mua.
Thực trạng thị trường nhà ở xã hội Việt Nam năm 2023
Theo báo cáo của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho biết trong quý 3/2023, toàn quốc đã có hơn 250 dự án nhà ở đang mở bán, cung cấp ra thị trường khoảng 20.000 sản phẩm. Trong số đó, phân khúc căn hộ trung cấp và cao cấp chiếm đa số với tỷ lệ 84% tổng nguồn cung các căn hộ đang mở bán. Tuy nhiên, phân khúc căn hộ bình dân đã giảm 98% so với năm 2019.
Nguồn cung khan hiếm, nhiều dự án ế ẩm
Đặc biệt, VARS đã chỉ ra rằng hiện nay thị trường bất động sản đang gặp phải tình trạng thiếu nguồn cung và ế ẩm đối với loại hình nhà ở xã hội. Ví dụ, các dự án nhà ở xã hội (NOXH) tại Hải Phòng, Đà Nẵng đã được bán hết ngay khi mới tung ra thị trường, trong khi đó ở Bắc Ninh – thủ phủ công nghiệp chưa được như vậy. Dù đã rao bán nhiều lần nhưng chỉ bán được 1/3 tổng số sản phẩm.
Để giải quyết vấn đề này, UBND tỉnh Bắc Ninh đã hoàn thành xây dựng 7 dự án nhà ở xã hội và nhà ở công nhân với hơn 4.000 căn hộ có đủ điều kiện để đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, số lượng công nhân đăng ký mua lại rất ít do hơn 70% các công nhân đến từ nơi khác và người dân chưa quen với việc sống trên các tòa nhà cao tầng.
Không chỉ ở Bắc Ninh, tình trạng thiếu nhà ở xã hội và cho công nhân cũng đang diễn ra tại TP.HCM. Sự thực là có sự khan hiếm về dự án nhà ở xã hội tại thành phố này.
Ví dụ, dự án nhà ở cho công nhân của Công ty Phước Thành dự kiến sẽ bàn giao hơn 1.000 căn vào cuối năm nay, nhưng chỉ có khoảng 100 hồ sơ đăng ký thuê nhà. Đại diện chủ đầu tư giải thích rằng một số khách hàng trong nhóm được mua nhà ở xã hội đã đăng ký, nhưng tỷ lệ duyệt hồ sơ mua nhà lại rất thấp.
Dự án Thủ Thiêm Green House, dành cho công nhân thuê, do Công ty cổ phần Thu Thiem Group làm chủ đầu tư, bao gồm 4 block với 1.040 căn hộ, dự kiến sẽ hoàn thành và bàn giao một phần vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, chỉ có 100 người đăng ký thuê mua nhà cho đến thời điểm hiện tại.
Một dự án nhà ở xã hội phục vụ công nhân ở TP Thủ Đức có quy mô hàng nghìn căn hộ cũng gặp tình trạng thiếu hồ sơ đủ tiêu chuẩn thuê mua, dù nhu cầu an cư tại Thủ Đức là rất cao. Ngoài yêu cầu về nhà ở, cư trú và thu nhập theo quy định, khách hàng còn phải chứng minh rằng họ đang làm việc tại các doanh nghiệp có trụ sở tại khu công nghiệp hoặc khu chế xuất trên địa bàn TP Thủ Đức.
Tương tự, một dự án nhà ở xã hội tại Bình Dương đã được rao bán suốt gần 1 năm. Theo thông tin từ các đơn vị phân phối, dự án này đã có hàng trăm hồ sơ đăng ký mua, nhưng chỉ có vài chục hồ sơ được duyệt. Nguồn cung chỉ đáp ứng chưa đến 30% sau hơn một năm kể từ khi bán.
Số liệu thống kê về tình hình nhà ở xã hội hiện nay
Theo Bộ Xây dựng, trên toàn quốc có tổng cộng 15.841 căn nhà ở xã hội thuộc sở hữu Nhà nước tại 15 địa phương. Trong số đó, 12.162 căn đã được cho thuê, 1.380 căn đã được cho thuê mua, 929 căn đã được bán và 750 căn còn trống. Tại TP.HCM, hiện có 620 căn nhà ở xã hội chưa có báo cáo cụ thể về tình hình thuê hoặc thuê mua.
Nhu cầu lớn nhưng khó tiếp cận. Theo báo cáo từ Bộ Xây dựng, đến nay cả nước đã hoàn thành xây dựng 181 dự án với gần 94.400 căn nhà ở xã hội. Hiện các địa phương đang tiếp tục triển khai 291 dự án nhà ở xã hội, dự kiến xây dựng khoảng 271.500 căn hộ với tổng diện tích sàn khoảng 14,52 triệu m2.
TP.HCM có hơn 18.800 căn nhà ở xã hội và dự kiến trong giai đoạn năm 2021-2025 sẽ phát triển thêm khoảng 35.000 căn, giai đoạn 2026-2030 sẽ có khoảng 58.000 căn.
Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đồng Nai, hiện trên địa bàn tỉnh có 31 khu công nghiệp đang hoạt động với 618.000 công nhân. Dự kiến đến năm 2025, số lượng lao động có nhu cầu nhà ở tăng thêm khoảng 450.000 người.
Hiện tại, tỉnh Bình Dương chỉ mới đạt khoảng 4.500 căn nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân trong khi phần lớn lao động đang làm việc tại các khu công nghiệp vẫn phải thuê nhà trọ do người dân xây dựng.
Trong giai đoạn từ năm 2021 đến 2030, tỉnh Bình Dương có mục tiêu phát triển hơn 86.877 căn nhà ở xã hội, và đến năm 2030 sẽ đạt 129.212 căn nhà. Tuy nhiên, tính từ năm 2020, tỉnh cũng mới đưa vào sử dụng hơn 35.700 căn nhà, vẫn còn quá ít so với mục tiêu đã đề ra.
➤➤➤ Các bài viết cùng chuyên mục tin bất động sản bạn có thể tham khảo thêm:
- Cổ phiếu NVL tăng nóng 35% khi The Grand Manhattan tháo gỡ
- Cực Nóng Novaland mua lại trái phiếu 2.300 tỷ trước hạn
- Tổng nợ vay và trái phiếu Novaland thông tin quan trọng
- HOT Novaland bảo lãnh vay 1.200 tỷ cho dự án NovaWorld Hồ Tràm
- Thủ tướng bấm nút 42.000 tỷ Khởi công Sân Bay HOT
Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, ông Lê Hoàng Châu, cho rằng thủ tục mua nhà khó khăn cùng lãi suất quá cao trong gói vay ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội đang làm khó khăn cho những người muốn mua nhà.
Nhiều người có đủ điều kiện để mua nhà ở xã hội lại không có đủ tiền hoặc không dám vay ngân hàng với lãi suất gói tín dụng 120.000 tỷ đồng lên đến 7,7%/năm chỉ kéo dài trong 5 năm và cao hơn so với lãi vay thương mại từ 1 – 1,5%/năm. Trong khi đó, những người có tiền lại không được xem là đối tượng cho công nhân và những người đủ điều kiện để mua nhà.
Nhiều quy định hiện hành về người được mua nhà ở xã hội đã trở nên không còn phù hợp, ví dụ như điều kiện về nhà ở, cư trú và mức thu nhập. Điều kiện về cư trú yêu cầu phải có đăng ký thường trú tại địa điểm triển khai dự án hoặc đăng ký tạm trú từ một năm trở lên.
Đánh giá tình trạng thị trường nhà ở xã hội Việt Nam năm 2023.
Trong thời điểm hiện tại, quy định về việc nào có thể mua nhà ở xã hội không phải đóng thuế thu nhập cá nhân đã trở nên lỗi thời. Điều này là do giá của các căn hộ xã hội đã tăng gần gấp đôi so với năm 5 năm trước, trong khi cách xác định ngưỡng thu nhập thấp – yếu tố quan trọng để được mua nhà – vẫn giữ nguyên từ 8 năm trước.
Tại một hội thảo mới đây, Bộ Xây dựng đã thừa nhận rằng chương trình xây dựng nhà ở xã hội đã đạt được một số kết quả đáng kinh ngạc, tuy nhiên, vẫn chưa đủ để đáp ứng được mong đợi. Nguyên nhân chính của tình trạng này là do thiếu đất, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư bị rắc rối, thiếu nguồn vốn ưu đãi và cơ chế khuyến khích chưa thực sự hiệu quả và chưa đủ mạnh mẽ. Thêm vào đó, thủ tục đầu tư và phát triển nhà ở xã hội vẫn còn phức tạp và kéo dài. Một số tổ chức và cá nhân cũng chưa tuân thủ đúng quy định về nhà ở xã hội, bởi các biện pháp trừng phạt vẫn chưa đủ khắc nghiệt.
Nhu cầu về nhà ở xã hội là rất lớn, tuy nhiên, để đảm bảo mục đích giúp doanh nghiệp phục hồi trong thời điểm khó khăn và hỗ trợ người có thu nhập thấp có được cơ hội an cư, việc lên kế hoạch phát triển cần phải được tính toán kỹ càng. Thống kê gần đây cho thấy sau hai năm, 80% người đã mua căn hộ xã hội đã chuyển đi và chỉ còn 20% ở lại. Điều này cho thấy rằng nhiều căn hộ xã hội đã không thực sự phù hợp với đối tượng mua, khiến chương trình phát triển loại nhà này mất đi ý nghĩa nhân văn của mình.
